Morton Nöroma
Ayak ön kısmında ağrı, parmaklarda uyuşma, ayakkabı çıkartma isteği gibi değişik şikayetler gelişebilir.
Dar ayakkabı giyme, eşlik eden halluks valgus veya gergin aşil tendonu gibi ek sorunlarla birlikte görülebilir. Genellikle nedeni belli değildir. En çok 2-3 ve 3-4 parmak arasında ağrı ile karekterizedir. Fizik muayene yeterli olmakla birlikte eşlik eden sorunların anlaşılması için ultrasonografi veya MRG istenebilir.
Geniş uçlu ayakkabıların giyilmesi, gastroknemius germe egzersizleri ve tabanlık kullanımı şikayetleri azaltabilir. Şikayetleri devam eden hastalarda kortizon uygulaması yapılabilir. İdeal tedavi cerrahidir. Lokal veya spinal anestezi altında ayak sırtından yapılacak kısa bir kesi ile sinire ulaşılır. Sinirde sadece bası var ise bası yapan intermetatarsal ligament olarak adlandılan yapı kesilir ve sinir rahatlatılır (nöroliz). Sinirde büyüme ve dejenerasyon var ise sinir çıkartılır (nörektomi). Sinirin alınmasının parmak hareketlerini azaltmayacağı sadece 4-5 ay süren parmak arasında uyuşma olabileceği hastaya bildirilmelidir. Ameliyat sonrası alçı ayakkabısı olarak adlandırılan altı sert üstü açık sandalete benzer bir ayakkabı verilir. İki hafta alçı ayakkabısının kullanılmasını takiben rahat spor ayakkbılarına geçilir. Spora dönüş 5,-6. haftalarda olabilir. Sonuçlar % 90 üzerinde tatminkardır.
Tarsal Tünel Sendromu
Eldeki karpal tünel sendromunu benzetilmekle birlikte oldukça farklıdır. Tibial sinir olarak bilinen ayağın önemli bir sinirinin ayak bileği arkasındaki kanalda sıkışması ve bası altında kalması ile karakterizedir. Uzun süredir önce tarif edilen bir hastalık olmasına karşın bazen tanının konması uzun süre almaktadır. Tabanda uyuşma yanma, keçeleşme, sıcak basması hissi gibi değişik şikayetler ile hastalar doktora başvurabilirler. Ağrılar özellikle geceleri daha fazladır. Hastalar ayaklarına gece soğuk uygulamak için kalktıklarını sıklıkla belirtirler. Düztabanlık ve benzeri basma sorunları ile birlikte görülebilir.
Hastalarda diyabet, tiroid ve benzeri sitemik hastalıklar sorgulanmalıdır. Genellikle eşlik eden bel ağrısı ve karpal tünel sendromu gibi eşlik eden durumlar sık görülür. Tanıda iyi bir hikayenin alınması ve muayene önemlidir. Tüm sinir basılarında olduğu gibi altın standart elektromyografi denilen nörolog tarafından yapılan incelemedir. Sinir basısına kemik veya yumuşak doku büyümeleri gibi bir durumun yol açtığı düşünülüyor ise ultrasonografi veya MRG istenebilir.
Tedavisinde tabanlıklar, fizik tedavi, ilaç tedavisi (nörontin veya Lyrica) denenebilir. Dirençli vakalarda spinal anestezi veya genel anestezi altında ayak bileğinin arkasındaki kısa bir kesiden tibial sinir ve dallarının gevşetilmesi denilen işlem yapılır. Sonuçları oldukça iyidir. Diabetik hastalarda bu işlemin yapılması ayakta ülserlerin gelişimini azalttığı ve amputasyon oranlarını düşürdüğü bildirilmiştir. (Pubmed araştıması yapılabilir, Dellon)